Bitcoin, uzun zamandir hepimizin gündemini mesgul eden bir konu. Buna ragmen Bitcoin’in hayatimiza nasil girdigini tarif etmek oldukça zor. Ve hatta Bitcoin’in ne oldugu konusunda hala soru isaretleri ve belirsizlikler mevcut. Iyi kurulu sistem kendi yolunu çizer düsturunun canli örnegi olarak Bitcoin ve kripto paralari gösterebiliriz. Kökeni sifreleme kadar eski olan, 2008 yilinda yayinlanan bir makaleyle adini duydugumuz Bitcoin, Amerika’da baslayip dünyayi kasip kavuran 2008 küresel krizinden beri ekonomi gündemindeki yerini koruyor. Dünyadaki parasal trafigin merkez bankaciligi olmadan yürümemesine en büyük elestirel eylem süphesiz kripto para sistemi ve Bitcoin olmustur. Kripto para akisi özelinde Bitcoin için kendi kurallarina göre mali akis saglayan, bagimsiz sunuculardan beslenen bir yazilim sistemi diyebiliriz. Bu sistem araciligiyla anonim kimliginizi koruyarak mali islemlerde bulunabilir, olusturdugunuz cüzdanla herhangi bir denetime girmeksizin para akisi gerçeklestirebilirsiniz. Dönem dönem Bitcoin degerlerinde dalgalanmalar yasansa da günümüze kadar degerini sürekli katladi ve 2021 yilinin ilk yarisinda rekor tazelemeyi basardi.
Blokzincir Sistemin Neresinde Duruyor?
Bitcoin ile blokzincir arasinda yumurta-tavuk iliskisi oldugu söylenebilir. Blokzincir sayesinde Bitcoin’in dogdugunu savunanlar ve Bitcoin sayesinde blokzincir ile tanistigini söyleyenler uzlasabilmis degil. Ancak su konuda mutabigiz; güvenligi blokzincir ile saglanan sistemlerde kendimizi daha rahat hissediyoruz. Çünkü blokzincirin isleyisinde merkezde toplama degil, daginik çalisma prensibi yatiyor. Buradan ne anliyoruz? Son zamanlarda karsimiza çikan siber saldirilarda magdur taraflarin ortak özelligi, merkeziyetçi bir yöntemle çalismasidir. Bu yüzden merkezin hasar almasi demek isleyisin aksamasi; hatta yerine göre durmasi demek. Fakat blokzincir daginik sunuculara yayilmasi sayesinde siber saldirilardan etkilenmeyen bir yapi kurmus oluyor. Ola ki kalabalik bir saldiriya maruz kaldiginda kendini saglama alacak yeni sunucu bulmada sorun yasamiyor.
Blokzincirin bir diger öne çikan özelligi sakli tutulan bilgilerinizle alakali. Sistem, ihtiyaci disinda kalan bilgileri barindirmiyor, böylece özel hayatiniza ait bilgilerin sanal alem korsanlari tarafindan ele geçirelemeyecegine emin oluyorsunuz. Mesela saglik hizmetleri veren bir kurulusun blokzincirle korunan veri tabaninda sadece kan grubunuza, yasiniza ve diger tibbi ayrintilara yer veriliyor. Bu sayede saklanan veriler kisisel olmaktan siyrilip sadece toplum yapisi hakkinda bilgi verebilir hale geliyor.
Bu iki temel özellik dijital devrimden sonra blokzincir devriminin de internet tarihinde yer almasini sagladi. Bitcoin de blokzincirin bu nimetlerinden faydalanarak kullanicilarina hem takip edilebilir hem de anonim islem yapabilme avantaji sunuyor. Hem takip edilebilir hem anonim, mantiga tezat geliyor degil mi?
Söyle ki, Bitcoin üzerinden yapilan islemler bütün kullanicilarda kayda geçiyor. On dakikada bir güncellenen sistem bütün islemlerin dökümünü veriyor. Ancak; taraflar desifre etmedigin sürece kimse bu trafikteki taraflarin isimlerine, IP’lerine, kimlik bilgilerine ulasamiyor. Yapilan isleme binlerce sunucu sahitlik ederken, islemin taraflari daima sir olarak kaliyor.
Türkiye’yi Cezbeden Ne Oldu?
Bazi kaynaklar Bitcoin alim satiminda Türkiye’yi Avrupa’da birinci, dünya siralamasinda dördüncü gösteriyor. Bu sonuçlar sadece gençler arasinda yürütülen bir çalismadan çikarildigi için gerçegi yansitmiyor fakat Türkiye’nin ilk on bes arasinda oldugunu biliyoruz ve bu gerçekten önemli bir konum. Bu kadar kalabalik bir kitlenin kripto paraya yönelmesinin sebebi, Bitcoin’in yatirim araci olarak kullanilan altin gibi karakter göstermesidir. Uzun zamandir enflasyon altinda yasama deneyiminin getirisi, uzun vadeli yatirimlar için kazandirdigi yatkinlik olmustur. Yayginlasan dijital okur yazarlik ve ardindan Bitcoin okur yazarligi ile kripto paralara olan talebin de bilincin de artacagi öngörülmektedir. Mesela ilgililerin ilk etapta yüksek rakamlarla baslamak yerine küçük rakamlarla isinma turlari atmasi, olasi dalgalanmalar karsisinda tepkilerini görmesini saglayip bilinçli bir rota çizmesine yardimci olur.
Sanat Eseri Koleksiyonerliginde Blokzincirin Yeri
Non-fungible token, kisaca NFT, bir blokzincir türüdür. Türkçe’ye ‘degisimi mümkün olmayan jeton’ olarak çevirebiliriz. Jeton kelimesinin yerine itibar tasiyan herhangi bir mali degisim aracini koyabilirsiniz. NFT, sanat eserleri veya performatif anlar gibi biricik eserlerin dijital dünyaya aktarilip satin alinabilir olmasini saglar. Peki neden sanat eserleri ve degerli anlar üzerinden böyle bir islem yaratiliyor? En büyük sebebi, koleksiyonere verdigi orjinallik garantisi. Blokzincirin yapisi koleksiyoner sahip olmak istedigi eserin orijinal olduguna emin oluyor ve sahip oldugu ürüne ekspertiz dogrulamasi yaptirmak zorunda kalmiyor. Sahip oldugu eserin kiymetinden süphe duymayan koleksiyoner, gönül rahatligiyla hareket edebiliyor. Büyük rakamlarin el degistirdigi NFT akisina zamanin ruhu dokundukça ne gibi degisimlere ugrayacak, hep beraber görecegiz.
Diğer Podcastler